Gemeente van Christus
De vrije wil van de mens, voorkennis en voorbestemd zijn
Bepaalt God individueel bij elke mens of deze voor eeuwig verloren zal
gaan of voor eeuwig behouden zal worden? Maakt God de keuze voor de
mens of heeft de mens een vrije wil? Heeft God voorkennis van alle
dingen en betekent dat dan dat alles al op voorhand bepaald is?
De vrije wil van de mens
“Want er staat geschreven: Zo waarachtig
als Ik leef, spreekt de Here: voor Mij zal alle knie zich buigen, en
alle tong zal God loven. Zo zal dan een ieder onzer voor zichzelf
rekenschap geven aan God” Romeinen 14:11-12. De mens heeft
een verantwoordelijkheid gekregen van God om zich te buigen voor
Hem. Iedereen zal uiteindelijk voor zichzelf rekenschap moeten geven
aan God, het oordeel zal gebeuren op individuele basis. Dat betekent
dus dat een mens keuzes zal moeten maken in zijn leven om te
luisteren naar God of om Hem te verwerpen. Het was Paulus’ verlangen
om na zijn sterven bij de Here te zijn, hij zegt “Daarom
stellen wij er een eer in, hetzij thuis, hetzij in den vreemde, Hem
welgevallig te zijn. Want wij moeten allen voor de rechterstoel van
Christus openbaar worden, opdat een ieder wegdrage wat hij in zijn
lichaam verricht heeft, naardat hij gedaan heeft, hetzij goed,
hetzij kwaad” 2 Korintiërs 5:9-10.
Als God op voorhand al zou hebben bepaald wie wat zal doen in zijn
leven, dan zou Hij zeer onrechtvaardig zijn door mensen
verantwoordelijk te houden voor hun daden waar ze geen keuze in
gehad hebben. Hoe kan je iemand verantwoordelijk houden voor iets
waartoe jij deze persoon, buiten zijn eigen wil om, hebt verplicht?
Jezus zei “Verwondert u hierover niet,
want de ure komt, dat allen, die in de graven zijn, naar zijn stem
zullen horen, en zij zullen uitgaan, wie het goede gedaan hebben,
tot de opstanding ten leven, wie het kwade bedreven hebben, tot de
opstanding ten oordeel” Johannes 5:28-29. Wanneer de mensheid
zal worden geoordeeld, zal dat gebeuren op basis van de dingen die
ze hebben gedaan in hun leven. Paulus zegt dat de dag zal komen “dat
God het in de mensen verborgene oordeelt volgens mijn evangelie,
door Christus Jezus” Romeinen 2:16. Het evangelie is de norm
die God heeft bepaald volgens dewelke mensen zullen geoordeeld
worden.“God dan verkondigt, met
voorbijzien van de tijden der onwetendheid, heden aan de mensen, dat
zij allen overal tot bekering moeten komen; omdat Hij een dag heeft
bepaald, waarop Hij de aardbodem rechtvaardig zal oordelen door een
man, die Hij aangewezen heeft, waarvan Hij voor allen het bewijs
geleverd heeft door Hem uit de doden op te wekken”
Handelingen 17:30-31. God is helemaal niet onrechtvaardig dat Hij
ons dingen laat doen waar we geen keuze in hebben om ons vervolgens
daarvoor te veroordelen. Nee, God zal rechtvaardig oordelen. Als wij
er voor kiezen om ons niet te bekeren tot God, dan zal veroordeling
volgen. Als wij er voor kiezen om ons te bekeren tot God, dan zal
het eeuwige leven gegeven worden. Deze keuze is geheel de
verantwoordelijkheid van de mens.
God roept de mens op om het evangelie te gehoorzamen (Markus
16:15-16) en zal vervolgens hen straffen die ervoor kiezen om
ongehoorzaam te blijven aan dat evangelie (2 Tessalonissenzen
1:6-9).
Voorkennis
Dat God voorkennis heeft van alle dingen ligt voor de hand. Bij
monde van de profeet Jesaja zegt Hij “Denkt
aan hetgeen vroeger, vanouds, gebeurde; Ik immers ben God, en er is
geen ander, God, en niemand is Mij gelijk; Ik, die van den beginne
de afloop verkondig en vanouds wat nog niet geschied is; die zeg:
Mijn raadsbesluit zal volbracht worden en Ik zal al mijn welbehagen
doen” Jesaja 46:9-10. God weet wat er gaat gebeuren nog
voordat het heeft plaatsgevonden of anders gezegd hij heeft
voorkennis van alle dingen. In het oude Testament profeteert Jesaja
dat de koning van Assur de roede van God zal zijn die Hij tegen een
godvergeten land zou zenden (Jesaja 10:5-6). Maar toch lezen we over
Assur “Doch hij zelf bedoelt dit niet zo
en zijn hart beraamt het niet zo, want hij heeft in de zin te
verdelgen en talloze volken uit te roeien” Jesaja 10:7. God
had voorkennis van het voornemen van de koning, maar God bepaalde
niet dat hij zo goddeloos moest handelen. God gebruikt de vrije wil
van de koning van Assur in Zijn voornemen om Israel te straffen.
Uiteindelijk zou God de koning bestraffen voor zijn hooghartigheid (Jesaja
10:12-13).
Jezus wist op voorhand dat Judas Hem zou verraden omwille van zijn
hebzucht (Johannes 12:6;13:11,21,26-27). Jezus heeft Judas er niet
toe aangezet om Hem te verraden, Hij zegt Judas “Wat
gij doen wilt, doe het met spoed” Johannes 13:27b. Het was
Judas’ eigen keuze om zich over te geven aan hebzucht. Dat bracht
hem ertoe om Jezus te verraden. Jezus wist ook dat Petrus Hem
driemaal zou verloochenen (Johannes 13:38). Dit betekent echter niet
dat Jezus Petrus ertoe heeft aangezet om Hem te verloochenen. Zo
zien we ook dat Jezus tegen Jeruzalem zegt dat Hij hun kinderen
heeft willen vergaderen, gelijk een hen haar kuikens onder haar
vleugels vergadert, maar ze hebben het niet gewild (Matteus 23:37).
Het is op deze woorden dat Jezus de profetie over de verwoesting van
Jeruzalem uitspreekt (Matteus 24:1-34). Het was hun keuze die hen
ervan weerhield om door God geliefd te worden. Het was niet God die
willekeurig bepaalde welke mensen Hij wel en welke mensen Hij niet
liefheeft.
God is dus Alwetend! Daardoor kan Hij voorspellen wat er gaat
gebeuren. De mens kan ook voorkennis hebben van dingen, maar dat
maakt hem nog niet alwetend zoals God. Wanneer Paulus voor Agrippa
staat, zegt hij dat de Joden reeds lang tijd van hem wisten dat hij
als een Farizeeër heeft geleefd. Nog voordat Paulus voor Agrippa
stond, wisten zij al dat deze dingen zo waren vanaf zijn jeugd
(Handelingen 26:4-5). Hoewel zij het wisten, hebben zij het niet
bepaald dat het zo zou zijn. Gelijkerwijs zegt Petrus dat christenen
van tevoren weten dat hemel en aarde door vuur zullen vergaan en dat
de werken daarop zullen gevonden worden (2 Petrus 3:10,17). Hoewel
christenen door geloof op voorhand weten wat er zal plaatsvinden,
betekent het niet dat zij bepaald hebben wat er zal gebeuren.
Voorbestemd zijn
Hoe zit het dan met Gods’ voorkennis? Betekent het feit dat God
voorkennis heeft van alle dingen, dat Hij daarom ook bepaalt wat er
zal gebeuren? Betekent het dat God bepaalt welke keuzes mensen
zullen maken in hun leven?
Christus “was van tevoren gekend, voor
de grondlegging der wereld, doch is bij het einde der tijden
geopenbaard ter wille van u, die door Hem gelooft in God” 1
Petrus 1:20-21a. Petrus
zegt over Jezus “deze, naar de bepaalde
raad en voorkennis van God uitgeleverd, hebt gij door de handen van
wetteloze mensen aan het kruis genageld en gedood”
Handelingen 2:23. God wist op voorhand dat Jezus zou worden
gekruisigd en gedood door wetteloze mensen.
Toen de apostelen terug bij de hunnen kwamen, na bedreigd te zijn om
niet meer in Jezus’ Naam te spreken, zeiden ze allen “Want
inderdaad zijn in deze stad vergaderd tegen uw heilige knecht Jezus,
die Gij gezalfd hebt, Herodes zowel als Pontius Pilatus met de
heidenen en de volken van Israel, om te doen al wat uw hand en uw
raad tevoren bepaald had, dat geschieden zou” Handelingen
5:27-28. Niet alleen had God voorkennis over de goddeloosheid van
Jezus’ tijdsgenoten, het Woord leert ons ook dat zij uitvoerden wat
Gods raad tevoren had bepaald. God had tevoren bepaald dat Jezus’
zou worden gekruisigd en dat Zijn offer de verzoening van zonden zou
bewerken (Matteus 26:26-28). Hoe kon Christus zeggen dat het brood
Zijn lichaam was en dat de beker het bloed van het Nieuwe verbond is
dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van zonden? Wel, omdat
Gods Raad had bepaalt dat het zo zou zijn. God had tevoren bepaald
dat zij die in Jezus geloven de vergeving van zonden zouden
verkrijgen.
Het was Gods eeuwige voornemen om in Jezus de mensheid met Zich te
verzoenen en de gemeente te stichten (Efeziërs 3:11). Maar de mensen
die Jezus’ kruisigden hadden helemaal niet dit voornemen. Zij lieten
zich leiden door eigen
gerechtigheid, haat en trots en daardoor kozen zij ervoor Jezus te
kruisigen (vgl Matteus 27:18). God wist dat zij zich zo zouden
gedragen en gebruikte hun goddeloosheid om Zijn Wil te volbrengen.
God heeft deze mensen er niet toe aangezet om zich zo goddeloos te
gedragen. Daar kozen zij zelf voor!
Maar opgelet, dit betekent ook niet dat Christus
geen vrije keuze had. Jezus kon ervoor kiezen om tijdens Zijn
gevangenneming twaalf legioenen engelen van Zijn Vader te vragen (Matteus
26:53). Jezus zegt zelf dat Hij Zijn leven aflegde uit vrije wil.
Niemand ontnam het Hem, Hij koos ervoor om het af te leggen
(Johannes 10:17-18). Hoewel Gods Raad bepaald had dat Christus zou
worden gekruisigd, handelde God niet buiten de Wil van Christus om.
God kende door Zijn Alwetendheid welke mensen, omstandigheden en
keuzes er zouden plaatsvinden. Christus zou sterven door de handen
van goddeloze mensen, maar allen handelden vanuit hun eigen vrije
wil.
Conclusie
Toen de mensen aan de apostelen vroegen wat ze moesten doen was het
antwoord dat ze zich moesten bekeren en laten dopen tot vergeving
van zonden. Deze belofte was voor zovelen God ertoe zou roepen
(Handelingen 2:37-39). “En met nog meer
andere woorden getuigde hij, en hij vermaande hen, zeggende: Laat u
behouden uit dit verkeerde geslacht” Handelingen 2:40. God
roept mensen op tot bekering door de verkondiging van het evangelie
(2 Tessalonissenzen 2:13-14) en de mens heeft de keuze om zich te
laten behouden of om het te verwerpen. Dat is niet iets wat God
bepaalt voor hen. Lees Romeinen 8:28-30. Zij die behouden worden,
zijn door God op voorhand gekend en God heeft bepaald dat ze
behouden worden in Christus. God werkt echter niet buiten de vrije
wil van de mens om. God zegt niet, ‘Ik
wil dat Jef behouden wordt, maar Mieke niet’. De mens krijgt de
keuze om behouden te
worden door gehoor te geven aan het reddende evangelie. Christus
nodigt alle mensen uit om tot Hem te komen (Matteus 11:28-30). Zij
die deze uitnodiging
aanvaarden zullen rust vinden voor hun zielen en behouden worden en
krijgen de opdracht hun behoudenis te bewerken met vreze en beven (Filippenzen
2:12-13). Had God niet tevoren bepaald dat in Christus de mens
verzoening kon verkrijgen, dan zou niemand behouden kunnen worden.
Vergelijk het met een leraar die bij de start van het schooljaar
zegt dat sommigen zullen slagen en anderen niet. Vervolgens zegt hij
wat de leerlingen moeten doen om te kunnen slagen. Op het einde van
het schooljaar zijn er sommigen geslaagd en anderen niet. Gezien hij
dit op voorhand had bepaald, betekent dus niet dat de leerlingen er
geen eigen keuze in hadden. Elke leerling kon kiezen om te luisteren
naar wat de leraar had gezegd wat ze moesten doen om te slagen. Zo
zien we Gods bepaling om in Christus mensen te redden en de vrije
keuze van iedere ziel om in Christus te komen en te blijven (Galaten
3:26-27; 2 Johannes 1:9).
